''Veren el alan elden hayırlıdır. Yardım etmeye , geçimini üstlendiğin kimselerden başla. Sadakanın hayırlısı , ihtiyaç fazlası maldan verilendir. Kim insanlardan bir şey istemezse , Allah onu kimseye muhtaç etmez. Kim de tok gözlü olursa , Allah onu zengin kılar.''(Buhari-Müslim)
Zekat kelime anlamı olarak artma , çoğalma , arıtma , bereket , iyi hal ve övgü demektir. Dini olarak da belirli bir malın bir kısmının Allah rızası için muayyen kişilere verilmesidir. İslam'ın beş şartından biri olup mali bir ibadettir. Hicretin ikinci yılında farz kılınmıştır. Kuran'da bakara , hac , nur , mücadele ve müzzemmil surelerinde geçer. ''Namazı dosdoğru kılın , zekatı verin....'' ''Onların mallarından , kendilerini temizleyeceğin , arıtıp yücelteceğin bir sadaka al ve onlar için dua et; çünkü senin duan onlara huzur verir. Allah işitendir , bilendir.''(Tövbe)
Bir kimsenin zekat vermesi için ; Müslüman , hür , akıllı , buluğ çağına ermiş olması , borcundan ve ihtiyaçlarından fazla kazanç sağlayıcı nitelikte nisap( zekat , sadaka-i fıtır ve kurban gibi ibadetler için konulan bir zenginlik ölçüsüdür.) miktarı mala sahip olması gerekir.
Nafaka , oturulan ev , ev eşyası , ihtiyaç duyulan elbise , borç karşılığı mal, sanat ve mesleğe ait alet ve makinalar , binek taşıtları , ilim için edinilen kitaplar gibi eşyalar için zekat verilmez.
Altın ve gümüş dışındaki ziynet eşyaları zekata tabi değildir. Altından yapılmış ziynet eşyaları 80.18 gr ve fazlası üzerinden bir yıl geçmiş ise zekata tabidir.
Borsada alınıp satılan hisse senetleri nisap miktarına ulaşması ve üzerinden bir yıl geçmesi halinde kırkta bir oranında zekatı verilmesi gerekir.
Ticaret malının zekatı hesaplanıp para olarak verilebileceği gibi kendi cinsinden de verilebilir. Kar amacıyla alınıp satılan mallar yani ticaret mallarının ; 80.18 gr altın değerinin kırkta biri kadar zekat verilmelidir. Odun , kamış(şeker kamışı) ve ottan başka topraktan elde edilen her türlü ürünün nisap miktarına ulaşması halinde (650 kg) zekatı verilir.
'' Ey iman edenler! Kazandıklarınızın ve rızık olarak yerden size çıkardıklarımızdan infak edin...'' (Bakara)
''Çardaklı ve çardaksız üzüm bahçeleri , ürünleri çeşit çeşit hurmaları , ekinleri ,birbirine benzer ve benzemez biçimde zeytin ve narları yaratan O'dur. Her biri meyve verdiği zaman meyvesinden yiyin. Devşirilip toplandığı günde zekat ve sadakasını verin , fakat israf etmeyin , çünkü Allah israf edenleri sevmez.''(Enam)
''Yağmur ve nehir sularıyla sulanan toprak mahsullerinde onda bir ; kova ile sulananlarda ise yirmide bir vardır.'' Hadis (Buhari)
Zekat fakirler , düşkünler , esaretten kurtulacaklar , borçlu düşenler ,Allah yolunda cihada koyulanlar , ilim tahsil edenler ,yolda kalmış olanlar , zekat toplamakla görevlendirilen memurlar ve kalbleri islama ısındırılmak istenen kimselere zekat verilir.
Zekat tevbe suresinin 60.ayetinde geçenler dışındakilere verilmez. Ana , baba , büyükanne , büyük babaya , oğul , oğlun çocukları , kız , kızın çocukları ve bunlardan doğan çocuklara , Müslüman olmayanlara , karı koca birbirine zekat veremez.
